OYMACILIK SANATI

Oymacılık sanatına sahip çıktı




Daday ilçesinde yaşayan Serhat Havuş (26) isimli genç oymacı ustası Daday Kaymakamlığı Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı’ndan aldığı karşılıksız kredi ile iş sahibi oldu.


Genç Oymacı Ustası SYDV’dan Aldığı Kredi İle İş Yeri Açtı



Daday ilçesinde yaşayan Serhat Havuş (26) isimli genç oymacı ustası Daday Kaymakamlığı Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı’ndan aldığı karşılıksız kredi ile iş sahibi oldu.

İlköğretim mezunu olan Serhat Havuş, küçük yaştayken ahşap işçiliği ile uğraşan ablasının kayın pederini örnek alarak bu işe merak saldı. İlk olarak saz ustalığı yaparak geçimini sağlayan Havuş, bir süre sonra Kastamonu El Sanatları Araştırma Enstitüsü’nde açılan ahşap oymacılık kursuna gitti. Bir yıl gittiği kurs sonucu belgesini alan Havuş, hem çevresindekilerin desteğiyle hemde Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı’ndan aldığı 13 bin TL ilk 15 ay ödemesiz daha sonra ise 36 ayda faizsiz ödemeli şeklinde aldığı kredi ile sanayi sitesinde iş yeri açtı.



Beş aydır bu işyerinde para kazanmanın gururunu yaşayan 26 yaşındaki genç oymacı ustası Serhat Havuş, bir süre saz ustalığı ile de uğraştığını fakat işlerinin kötü gitmesi sonucu ahşaba olan düşkünlüğü sonucu oymacılık kursuna giderek aldığı kredi ile iş yeri açtığını söyledi.

SYDV’dan kredi alana kadar bir süre kahvehane köşelerinde vakit geçirdiğini belirten Havuş, bu kredi ile hayatında büyük değişim olduğunu ve bugün alın teri ile para kazanmanın mutluluğunu yaşadığını kaydetti.



Havuş, “Şuan Daday’daki tek oymacı ustasıyım. Önümüzdeki aylar da kısmet olursa Halk Eğitim ve Belediye işbirliği ile ilçede bir kurs açmayı düşünüyorum. Gençlerimizin kahvehane köşelerinden kurtulup bir zanaata yönelmeleri kadar güzel bir şey yok. Bu tür girişimci insanların devletimiz tarafından desteklendiği takdirde gençliğimizin kahvehane köşelerinde körelip gitmeyeceğine inanıyorum” dedi.



Sandık, sedir, koltuk, sehpa çeşitleri, saz, rahle, mobilya vb. birçok ahşap ürünü yapan geç oymacı ustası Havuş, yaptığı ürünlerde en çok ise daha dayanıklı olması dolayısıyla ceviz ağacını tercih edildiğini ve sipariş vermek isteyenlerin 0546 218 55 60 nolu telefonundan kendisine ulaşabileceklerini ifade etti.

dadaypostası



OYMACILIK SANATINI VE TARİHÇESİ ;

Oymacılık sanatının tarihi; çok eski zamanlarda insanların taş, mermer ve ağaçlar üzerine çeşitli şekil ve motifleri işlemeleriyle başlar. Oymacılıkla meydana getirilen ilk eserler heykeller olmuştur. Birçok kabartma taşlarının asırlar sonra yer altından ortaya çıkması bunun delilidir. Eski Mısır ve Yunan medeniyetinden kalma ağaç ve taş üzerine oyulmuş heykel ve mezarlar mevcuttur. Ortaçağda Özellikle ağaç bakımından zengin olan memleketlerde oymacılık daha da gelişerek kendini göstermiştir. İskandinavya, İngiltere ve diğer Avrupa ülkelerinde o zamandan kalma ağaçtan oyma eserler bulunmaktadır.

Roma'da da kabartma ve oymacılık sanatı ile kiliseler tabiatten alınan çiçeklerin motiflerinden meydana gelen şekillerle süslendi. Bu durum putperestliği önleme ve onun içerisine düşmek korkusuyla yapıldı ve heykelcilik terk edildi. Aynı düşünce yedinci yüzyıldan, 12. asıra kadar devam etti. On ikinci yüzyılda Gotik üslubunun kabartma oymacılığa girmesi, heykelin tekrar kiliselere girmesine yol açtı.

İslamiyeti kabul etmeden evvel Orta Asya Türklerinin de birçok kabartma ve oyma resim şeklinde heykel yaptıkları bilinmektedir. Bunlar Orhun'da yapılan kazılarda ortaya çıkmıştır. Türkler İslamiyeti kabul edince, put sayılan heykellerin yapımından vazgeçip tezyini oyma sanatı ile uğraştılar. Bu sanat Türkistan'da gelişerek altın çağını yaşadı. Buradan Selçuklulara geçti. Oymacılık Selçuklularda cami, saray, medrese vs. gibi yerlerin kapı ve pencereleriyle binaların dış yüzeylerinde yapıştırma şeklinde kendini gösterdi. Selçuklulardan Osmanlılara geçen oymacılık ve kabartma sanatı daha da gelişti.

Oymacılık sanatında genelde iki metod takip edilir:

1. Alçak kabartma usulü: İstenen ve tasarlanan biçim ve şekilleri sert bir aletle herhangi bir maddenin üzerine oymak.

2. Yüksek kabartma usulü: Oyulması tasarlanan şekillerin, oyulan cisim üzerinde bırakılmasıdır.

Bu şekildeki oymacılık usulleri taş vs. gibi cisimlerin tek yüzlerinin kullanılmasında uygulanır. Şayet oymacılık sanatıyla cisimlerin her tarafı oyulur ve kullanılır hale getirilirse buna da heykel ismi verilmektedir. Aynı usuller ağaç oymacılığı için de geçerlidir. Ayrıca ağaç oymacılığında şebeke ve geçme usulleri de uygulanmaktadır.

Şebeke oyma tekniği: Tasarlanan motifleri çevreleyen düzeyin olduğu gibi oyularak çıkarılmasıdır. Bu tekniğin uygulandığı ağaçların çok sert olmaması gerekmektedir.

Geçme oyma tekniği: Selçuklu Türklerinde oyma ile yapılan geometrik motifler. Osmanlılar zamanında geçme parçalar kullanılarak tezyini değeri arttırıldı ve canlandırıldı. Süleymaniye Camiinin tahta kürsüsü, Zağanos Paşa Camiinin kapı kanatları bu teknikle yapılmıştır.

Selçuklular ve Osmanlılarda taş oymacılık gerek şehircilik, gerek yapı mimarisi dalında çok uygulanan bir sanattır. Diyarbakır, Konya, Kayseri, Erzurum gibi şehirlerde yapılan camilerde, hanlarda, hamamlarda, çeşmelerde taş oymacılık sanatının değişik biçimde örnekleri görülmektedir. Çeşmelerin yalaklarında ve aynalarında kullanılan motiflerle kitabelerde rastlanan yazı şekillerinde değişik üslup özellikleri görülmektedir. Sultanahmed'deki Üçüncü Ahmed Çeşmesi, Tophane ve Azapkapı çeşmeleri taş oyma sanatının ince özelliklerini ortaya koyan birer eserdir.

Türklerde ağaç oymacılık sanatı, taş oymacılığı kadar bol değildir. Selçuklu devri ağaç oymacılığı üslup ve şekillerini Beyşehir-Eşrefoğlu Camii, Konya-Alaeddin Camii ve Manisa-Ulu Caminin minberleri; Karamani İbrahim Beyin imarethanesi ile Sadreddin Konevi Türbesinin pencere kanatları; Keykavus Rahlesi Selçuklu ağaç oyma eserlerine Örnekdir.

Osmanlılar ise ağaç oyma işçiliğine kendilerine has özel bir üslup uyguladılar. Selçukluların geometrik ve rumi süsleme şekli, Osmanlılarda çiçekli, değişik motiflerle daha da geliştirildi. Ayrıca ağaç oyma sanatına sedef, bağa ve fildişi kakmasını da ekleyen Osmanlılar Selçuklularda görülen kufi yazısının yerine sulüs yazı tekniğini kullandılar.

Kaynak: Rehber Ansiklopedisi


[right]